10 Đề ôn luyện tuyển sinh Lớp 10 môn Ngữ văn - Năm học 2020-2021 (Có đáp án)

 ĐỀ ÔN LUYỆN TUYỂN SINH 10
 NĂM HỌC 2020-2021
ĐỀ 1
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) 
 Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: 
 SỨC MẠNH CỦA MỘT BỨC THƯ CẢM ƠN
 Giáo sư William L. Stidger ngồi xuống và viết một bức thư cảm ơn cho một giáo 
viên vì sự động viên lớn lao mà bà dành cho ông khi ông còn là học sinh của bà 30 năm về 
trước. Một tuần sau, ông nhận được bức thư hồi âm với nét chữ viết tay run rẩy, rằng: 
 Willie yêu quý của ta! Ta muốn em biết rằng lời nhắn của em vô cùng ý nghĩa với 
ta. Một cụ già cô đơn 80 tuổi như ta, sống đơn độc trong một căn phòng nhỏ, lủi thủi nấu 
ăn một mình, dường như chỉ còn lay lắt như chiếc lá cuối cùng trên cây. Có lẽ, em sẽ bất 
ngờ, Willie ạ, khi biết rằng ta đã dạy học 50 năm và trong khoảng thời gian dài đằng đẵng 
đó, bức thư của em là bức thư cảm ơn đầu tiên ta nhận được. Ta nhận được nó trong một 
buổi sáng lạnh lẽo và hiu hắt buồn. Chính bức thư ấy đã sưởi ấm trái tim già nua cô đơn 
của ta bằng niềm vui mà trước nay ta chưa từng một lần được cảm nhận. 
 (Nguồn:  
 Câu 1. Hãy nêu rõ mối quan hệ giữa các nhân vật trong văn bản? 
 Câu 2. Bà giáo đã nhận được bức thư cảm ơn đầu tiên vào hoàn cảnh nào?
 Câu 3. Tìm và phân tích hiệu quả nghệ thuật của các phép tu từ có trong câu văn: 
“Chính bức thư ấy đã sưởi ấm trái tim già nua, cô đơn của ta bằng niềm vui mà trước 
nay ta chưa từng một lần được cảm nhận”.
 Câu 4. Thông điệp của văn bản trên là gì?
 II. TẬP LÀM VĂN (7.0 điểm) 
 Câu 1 (2.0 điểm)
 Từ văn bản ở phần đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về 
nội dung: phải biết nói lời cảm ơn. 
 Câu 2 (5.0 điểm)
 Cảm nhận của em về vẻ đẹp tâm hồn những cô thanh niên xung phong trong truyện 
ngắn Những ngôi sao xa xôi (Lê Minh Khuê).
 --------------- Hết --------------- đúng đắn bao giờ cũng có những vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người 
khác, có sẵn mà chưa rõ hay chưa được đúng. 
 (Lặng lẽ Sa Pa, Ngữ văn 9 - tập 1, NXBGD Việt Nam 2011, tr 186) 
 Em hãy nêu rõ những điều anh suy nghĩ và những điều làm cho người ta suy nghĩ 
về anh trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa? 
 --------------- Hết ---------------
ĐỀ 3 (ĐỀ 15/59)
I. ĐỌC – HIỂU (3đ): Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ thường trực của con người có cuộc sống trí tuệ. 
() Không đọc sách tức là không còn nhu cầu về cuộc sống trí tuệ nữa. Và khi không còn 
nhu cầu đó nữa, thì đời sống tinh thần của con người nghèo đi, mòn mỏi đi, cuộc sống đạo 
đức cũng mất luôn nền tảng. Đây là một câu chuyện nghiêm túc, lâu dài và cần được trao 
đổi, thảo luận một cách cũng rất nghiêm túc, lâu dài. Tôi chỉ muốn thử nêu lên ở đây một 
đề nghị: Tôi đề nghị các tổ chức thanh niên của chúng ta, bên cạnh những sinh hoạt 
thường thấy hiện nay, nên có một cuộc vận động đọc sách trong thanh niên cả nước; và 
vận động từng nhà gây dựng tủ sách gia đình. Gần đây có một nước đã phát động phong 
trào toàn quốc mỗi người mỗi ngày đọc lấy 20 dòng sách. Chúng ta cũng có thể làm như 
thế, hoặc vận động mỗi người trong mỗi năm đọc lấy một cuốn sách. Cứ thế bằng việc bắt 
đầu rất nhỏ, không quá khó. Việc nhỏ đấy nhưng rất có thể là việc nhỏ khởi đầu một công 
việc lớn.
(Theo Nguyên Ngọc, Một đề nghị, tạp chí Điện tử Tia sáng)
Câu 1 (0,5đ). Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên?
Câu 2 (0,5đ). Vì sao tác giả cho rằng: “Không đọc sách tức là không còn nhu cầu về cuộc 
sống trí tuệ nữa”?
Câu 3 (1đ). Theo em, việc nhỏ và công cuộc lớn mà tác giả đề cập đến trong đoạn văn là 
gì?
Câu 4 (1đ). Thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua đoạn trích?
II. TẬP LÀM VĂN (7đ)
Câu 1 (2đ). Viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về ý kiến 
được nêu trong đoạn trích ở phần đọc hiểu: “Đọc sách là sinh hoạt và nhu cầu trí tuệ 
thường trực của con người có cuộc sống trí tuệ”.
Câu 2 (5đ). Phân tích đoạn thơ sau:
 “Quê hương anh nước mặn, đồng chua.
 Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá
 Anh với tôi đôi người xa lạ Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
 Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm
 Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm
 Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi
 Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
 Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
 Ôi kì lạ và thiêng liêng – bếp lửa! (Bằng Việt – Bếp lửa)
ĐỀ 5 (ĐỀ 46/197)
I. ĐỌC – HIỂU (3đ): Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Một lần đi thăm một thầy giáo lớn tuổi, trong lúc tranh luận về quan điểm sống, một sinh 
viên đã nói:
 - Sở dĩ có sự khác biệt là vì thế hệ các thầy sống trong những điều cũ là của một thế 
 giới lạc hậu, ngày nay chúng em được tiếp xúc với những thanh tựu khoa học tiên 
 tiến hơn nhiều, thế hệ các thầy đâu có máy tính, không có internet, vệ tinh viễn 
 thông và các thiết bị thông tin hiện đại như bây giờ
 Người thầy giáo trả lời:
 - Những phương tiện hiện đại giúp chúng ta nhưng không làm thay đổi chúng ta. Còn 
 điều em nói là đúng. Thời trẻ, những người như chúng tôi không có những thứ như 
 em vừa kể nhưng chúng tôi đã phát minh ra chúng và đào tạo nên những con người 
 kế thừa và áp dụng chúng.
 Cậu sinh viên chợt cúi đầu, im lặng. 
 (Dẫn theo Hạt giống tâm hồn và Ý nghĩa cuộc sống)
 Câu 1 (0,5đ). Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên.
 Câu 2 (0,5đ). Theo cậu sinh viên, điều gì làm nên sự khác biệt về quan điểm sống giữa 
 thế hệ của cậu và thế hệ của người thầy giáo lớn tuổi.
 Câu 3 (1đ). Tại sao cậu sinh viên lại cúi đầu im lặng trước câu trả lời của thầy?
 Câu 4 (1đ). Từ câu chuyện trên em rút ra bài học gì cho bản thân?
 II. TẬP LÀM VĂN (7đ)
 Câu 1 (2đ). Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về câu trả lời 
 của người thầy giáo trong văn bản phần đọc – hiểu: “Những phương tiện hiện đại giúp 
 chúng ta nhưng không làm thay đổi chúng ta”.
 Câu 2 (5đ). Cảm nhận của em về nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những 
 ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê.
 --------------- Hết --------------- Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
 Thấy một mặt trời trong làng rất đỏ.
 Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ .
 Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân...
(Viếng lăng Bác, Viễn Phương, Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam - 2017, tr.58)
 --------------- Hết ---------------
ĐỀ 7
Phần I (5.0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
2.10.1971
Nhiều lúc mình cũng không ngờ nổi rằng mình đã đến đây. Không ngờ rằng trên mũ là 
một ngôi sao. Trên cổ áo là quân hàm đỏ. Cuộc đời bộ đội đến với mình tự nhiên quá, 
bình thản quá, và cũng đột ngột quá.
Thế là thế nào? Cách đây ít lâu, mình còn là sinh viên. Bây giờ thì xa vời lắm rồi những 
ngày cắp sách lên giảng đường, nghe thấy Đường, thầy Đạo... Không biết bao giờ mình sẽ 
trở lại những ngày như thế. Hay chẳng còn bao giờ nữa! Có thể lắm. Mình đã lớn rồi. Học 
bao lâu, mà đã làm được gì đâu, đã sống được gì đâu? Chỉ còm cõi vì trang sách, gầy xác 
đi vì mộng mị hão huyền.
28 ngày trong quân ngũ, mình hiểu được nhiều điều có ích. Sống được nhiều ngày có ý 
nghĩa. Dọc đường hành quân, có dịp xem lại lòng mình, soát lại lòng mình.
Mình bắt đầu sống có trách nhiệm từ đâu, từ lúc nào? Có lẽ từ 9.3.71, tháng 3 của hoa 
nhãn ban trưa, của hoa sấu, hoa bàng lang nước.
(...) Trên mũ là ngôi sao. Ta lặng ngắm ngôi sao, như hồi nào ta chỉ cho bạn: Kia là ngôi 
sao Hôm yêu dấu... Nhưng khác hơn một chút. Bây giờ, ta đọc trong ngôi sao ấy, ánh lửa 
cầu vồng của trận công đồn, màu đỏ của lửa, của máu... Ta như thấy trong màu kì diệu ấy 
có cả hồng cầu của trái tim ta.
(Trích Mãi mãi tuổi hai mươi, Nhật kí của liệt sĩ Nguyễn Văn Thạc, NXB Thanh niên)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt trong đoạn trích? Nội dung của đoạn trích trên nói 
về vấn đề gì?
Câu 2. Tại sao tác giả viết: “Học bao lâu, mà đã làm được gì đâu, đã sống được gì đâu”? 
Đoạn trích gửi đến thông điệp gì cho thế hệ trẻ ?
Câu 3. Viết một đoạn văn ngắn bàn về chủ đề: Học đi đôi với hành.
Phần II (5.0 điểm) 
Cảm nhận về vẻ đẹp của đoàn thuyền đánh cá qua khổ thơ đầu và khổ thơ cuối trong bài 
thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận:
“Mặt trời xuống biển như hòn lửa.
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
...
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới,
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.”
(Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018, tr.139,140) Mỗi người đều có một ước mơ riêng cho mình. Có những ước mơ nhỏ nhoi như của cô bé 
bán diêm trong truyện cổ An-đéc-xen: một mái nhà trong đêm đông giá buốt. Cũng có 
những ước mơ lớn lao làm thay đổi cả thế giới như của tỷ phú Bill Gates. Mơ ước khiến 
chúng ta trở nên năng động một cách sáng tạo.
Nhưng chỉ mơ thôi thì chưa đủ. Ước mơ chỉ trở thành hiện thực khi đi kèm với hành động 
và nỗ lực thực hiện ước mơ... Tất cả chúng ta đều phải hành động nhằm biến ước mơ của 
mình thành hiện thực.
[...] Ngày bạn thôi mơ mộng là ngày cuộc đời bạn mất hết ý nghĩa. Những người biết ước 
mơ là những người đang sống cuộc sống của các thiên thần. Ngay cả khi giấc mơ của bạn 
không bao giờ trọn vẹn, bạn cũng sẽ không phải hối tiếc vì nó. Như Đôn Ki-hô-tê đã nói: 
“Việc mơ những giấc mơ diệu kỳ là điều tốt nhất một người có thể làm”.
Tôi vẫn tin vào những câu chuyện cổ tích - nơi mà lòng kiên nhẫn, ý chí bền bỉ sẽ được 
đền đáp. Hãy tự tin tiến bước trên con đường mơ ước của bạn.
 (Trích Quà tặng cuộc sống , NXB TP.HCM, 2016, tr. 56-57)
Câu 1. (0,5 điểm): Trong đoạn trích trên, tác giả sử dụng phương thức biểu đạt chính nào?
Câu 2. (0,5 điểm): Ghi lại câu văn có chứa thành phần biệt lập và gọi tên thành phần đó.
Câu 3. (1,0 điểm): Em hiểu “cuộc sống của các thiên thần” trong câu “Những người biết 
ước mơ là những người đang sống cuộc sống của các thiên thần” là cuộc sống như thế 
nào? 
Câu 4 (1,0 điểm): Em có đồng tình với ý kiến “Tất cả chúng ta đều phải hành động nhằm 
biến ước mơ của mình thành hiện thực” không? Vì sao?
PHẦN II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm). Kết hợp thông tin ở phần đọc - hiểu với những trải nghiệm của bản 
thân, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về vai trò của ước mơ 
trong cuộc đời của mỗi người.
Câu 2. (5.0 điểm). Cảm nhận của em về tình cảm của tác giả và vẻ đẹp của “người đồng 
mình” trong đoạn thơ sau:
Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.
(Trích Nói với con - Y Phương, Ngữ văn 9, NXB GD, H.2011, tr 72-73)
ĐỀ 10
I. ĐỌC HIỂU (3đ) Đọc đoạn trích: