Bài giảng Ngữ văn 9 - Tiết 29: Thuật ngữ - Trần Trung Hoàng

 KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO 
 VEÀ DÖÏ GIÔØ NGÖÕ VAÊN LÔÙP 9/2 
 Giáo viên : Trần Trung Hoàng THUẬT NGỮ 
I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?
1. Xét ví dụ:
 -Vídụ 1: 
* Nhận xét: 
-Cách 1: Là cách giải thích dựa vào những đặc tính bên 
ngoài của sự vật được hình thành trên cơ sở những kinh 
nghiệm, có tính chất cảm tính.
-Cách 2: Dựa vào đặc tính bên trong của sự vật không 
thể nhận biết qua cảm tính mà phải qua sự nghiên cứu 
khoa học mới biết được.
 - Hãy cho biết cách giải thích nào không thể hiểu 
được nếu thiếu kiến thức về hóa học? THUẬT NGỮ 
I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?
1. Xét ví dụ:
 - Vídụ 1: 
 - Ví dụ 2: Đọc những định nghĩa sau:
-Thạch nhũ là sản phẩm hình thành trong các hang 
động do sự nhỏ giọt của dung dịch đá vôi hoà tan 
trong nước có chứa a-xít các-bô-níc. ĐỊA LÝ
- Ba-dơ là hợp chất mà phân tử gồm có một nguyên 
tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hi-đrô-
xít. HOÁ HỌC
-Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự 
vật, hiện tượng khác có nét tương đồng vớiTIẾNG nó. VIỆT
-Phân số thập phân là phân số mà mẫu là luỹ thừa 
của 10. TOÁN HỌC THUẬT NGỮ 
I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?
1. Vídụ 1/Sgk tr87,88: 
2. Ví dụ 2/Sgk tr88: 
3. Kết luận: 
Thuật ngữ là những từ ngữ biểu thị khái 
niệm khoa học, công nghệ thường được 
dùng trong các văn bản khoa học, công 
nghệ. THUẬT NGỮ
 I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?
 II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ
 Ví dụ 1
 Em hãy tìm thuật ngữ cho khái niệm 
 sau:
 Đơn chất là những chất do một nguyên tố hóa 
 học cấu tạo nên.
Trường từ vựnglà tập hợp những từ có ít nhất một nét 
 chung về nghĩa.
 - Mỗi thuật ngữ chỉ biểu thị một khái niệm, 
 ngược lại mỗi khái niệm chỉ được biểu thị bằng 
 một thuật ngữ. • → Muối trong câu ca dao ngoài nghĩa chỉ 
 muối có tính mặn, có thể hoà tan trong 
 nước thì còn được dùng để thể hiện 
 những vất vả, gian truân mà con người 
 phải nếm trải trong cuộc đời → Ẩn dụ.
• có tính đa nghĩa và mang sắc thái biểu 
 cảm.( Không phải là thuật ngữ) THUẬT NGỮ 
 Bài tập mở rộng:
 Cho biết từ “hoa” trong 2 câu sau đây 
từ “hoa” nào mang tính biểu cảm?
 1. Hoa : cơ quan sinh sản hữu tính của cây hạt 
 kín, thường có màu sắc và hương thơm.
 2. “Nỗi mình thêm tức nỗi nhà
 Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng”.
Nhận xét:
Từ “Hoa” trong câu 1 là thuật ngữ 
Từ “Hoa” trong câu 2 mang tính biểu cảm. III- LUYỆN TẬP
 Bài 1:
 1. Lực Là tác dụng đẩy,kéo của vật này lên vật 
 khác.
 2. Xâm thực: Là làm huỷ hoại dần dần lớp đất đá phủ 
 trên bề mặt đất do các tác nhân gió, băng 
 hà..
3.Hiện tượng Là hiện tượng trong đó có sinh ra chất mới.
hoá học:
4. Di chỉ Là nơi có dấu vết cư trú và sinh sống của 
 người xưa.
5. Thụ phấn Là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu 
 nhụy THUẬT NGỮ 
I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?
II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:
III - LUYỆN TẬP:
Bài 1/Sgk tr 89:
Bài 2/Sgk tr 90: Đọc đoạn trích sau đây:
 “ Nếu được làm hạt giống để mùa sau
 Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa
 Vui gì hơn làm người lính đi đầu
 Trong đêm tối tim ta là ngọn lửa! ”
 ( Tố Hữu – Chào xuân 67 )
 THUẬT NGỮ 
I - THUẬT NGỮ LÀ GÌ?
II - ĐẶC ĐIỂM CỦA THUẬT NGỮ:
III - LUYỆN TẬP:
Bài 1:
Bài 2:
Bài 3: Trong hoá học, thuật ngữ “hỗn hợp” được định nghĩa 
 là “nhiều chất trộn lẫn vào nhau mà không hoá hợp thành 
 chất khác”,còn từ hỗn hợp được hiểu theo nghĩa thông thường 
 là” gồm có nhiều thành phần trong đó mỗi thành phần vẫn 
 không mang tính chất riêng của mình” 
 Cho biết trong 2 câu sau đây, trường hợp nào “ 
 hỗn hợp” được dùng như một thuật ngữ, trường hợp 
 nào “ hỗn hợp” được dùng như một từ thông thường?
 A, Nước tự nhiên ở ao,hồ,sông ,biểnlà một hỗn hợp.
 Thuật ngữ
 B. Đó là một chương trình biểu diễn hỗn hợp nhiều tiết 
 mục Theo nghĩa thông thường Bài 4/ Sgk tr90 Giải thích định nghĩa thuật ngữ “ cá”?
- Cá: Động vật có xương sống, 
ở dưới nước, thở bằng mang, 
 bơi bằng vây
- Theo cách gọi thông 
thường của người Việt, cá 
không nhất thiết phải có 
mang. VD: cá voi, cá heo
→ Sự khác nhau giữa nghĩa 
của thuật ngữ cá với nghĩa 
của từ cá theo cách hiểu 
thông thường của người 
Việt. DẶN DÒ:
- Về nhà xem lại lí thuyết.
- Đặt câu có thuật ngữ
- Học thuộc ghi nhớ.
- Chuẩn bị trả bài kiểm tra định kỳ
 (Bài viết TLV số 1 – Văn thuyết minh)