Bài giảng Tin học 8 - Tiết 30, Bài 7: Câu lệnh lặp - Nguyễn Mỹ Lan Chi

 Trường THCS Phan Đình Phùng
 Môn: Tin Học 8
 Giáo viên: Nguyễn Mỹ Lan Chi Ví dụ:
Program Hien_thi;
Uses Crt; Đoạn chương 
Begin Có cách nào 
 Clrscr; làm trìnhcho ngắn trên 
 Writeln(‘Xin chao’);
 Writeln(‘Xin chao’); gọn lạirất đượcdài 
 Writeln(‘Xin chao’);
 Writeln(‘Xin chao’); hay không?
 Writeln(‘Xin chao’);
 Writeln(‘Xin chao’);
 Writeln(‘Xin chao’);
 Writeln(‘Xin chao’);
 Writeln(‘Xin chao’);
 Writeln(‘Xin chao’);
 Readln
End. NỘI DUNG BÀI HỌC
 1. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh
 2. Câu lệnh lặp fordo
 3. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
Kết luận: Trong cuộc sống hằng ngày, nhiều hoạt động 
được thực hiện lặp đi lặp lại nhiều lần.
- Có những hoạt động lặp với số lần nhất định và biết 
 trước.
 VD: Đánh răng mỗi ngày 2 lần; mỗi ngày ăn 
 cơm 3 lần.
- Có những hoạt động lặp với số lần không thể xác 
 định trước.
 VD: Học bài cho đến khi thuộc bài. BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
1. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh:
 Ví dụ 1/55 SGK:
 Hình 1.35 (trang 55 SGK)
 Giả sử ta cần vẽ ba hình vuông có cạnh 1 đơn vị 
 như hình 1.35. Mỗi hình vuông là ảnh dịch chuyển 
 của hình bên trái nó một khoảng cách 2 đơn vị. Do đó, 
 ta chỉ cần lặp lại thao tác vẽ hình vuông ba lần. BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
1. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh:
 * Riêng với bài toán vẽ một hình vuông (hình 1.36 )
 Thao tác chính là vẽ bốn cạnh 
 bằng nhau, hay lặp lại bốn lần thao 
 tác vẽ một đoạn thẳng. Sau mỗi lần vẽ 
 đoạn thẳng, thước kẻ được quay một 
 góc 900 sang phải tại vị trí của bút vẽ.
 Hình 1.36 (trang 56 SGK) BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
1. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh:
 Ví dụ 2/56 SGK:
 Giả sử cần tính tổng của 100 số tự nhiên đầu tiên, tức 
 là tính: S= 1+2+3++100.
 Thuật toán đơn giản nhất:
 Bước 1: SUM  0
 Bước 2: SUM  SUM +1
 Bước 3: SUM  SUM +2
 ... 
 Bước 101: SUM  SUM +100 BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
1. Câu lệnh lặp – một lệnh thay cho nhiều lệnh:
 Kết luận:
 - Cách mô tả các hoạt động lặp trong thuật toán 
 như trong ví vụ trên được gọi là cấu trúc lặp.
 - Mọi ngôn ngữ lập trình đều có các “cách” để chỉ 
 thị cho máy tính thực hiện cấu trúc lặp với một câu 
 lệnh. Đó là các câu lệnh lặp. BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
2. Câu lệnh lặp fordo:
 • Câu lệnh lặp sẽ thực hiện câu lệnh nhiều lần, mỗi lần là
 một vòng lặp. Số vòng lặp là biết trước và bằng:
 giá trị cuối – giá trị đầu + 1
 * Hoạt động của câu lệnh:
 Ban đầu biến đếm sẽ nhận giá trị đầu, sau mỗi vòng 
 lặp, biến đếm được tự động tăng thêm một đơn vị 
 cho đến khi bằng giá trị cuối. BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
2. Câu lệnh lặp fordo:
Ví dụ 4/57 SGK: Viết chương trình ghi nhận các vị trí
của một quả trứng rơi từ trên cao xuống.
 uses crt; Màn hình kết quả
 var i : integer;
 begin O
 O
 clrscr; O
 for i:=1 to 10 do O
 begin O
 O
 writeln(‘O’); O
 delay(100) O
 O
 end; O
 readln 
 end. Củng cố
 Cú pháp: 
 for := to
 do ;
Câu lệnh lặp for ... do
 Tính số vòng lặp biết trước:
 giá trị cuối – giá trị đầu + 1 BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
 3. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp:
 Mô tả thuật toán
Bước 1: S  0; i  1.
Bước 2: Nếu i <= 100, thì S  S + i. for i:=1 to 100 do S:= S + i; 
Bước 3: i  i + 1 và quay lại bước 2.
Bước 4: Thông báo S và kết thúc. BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
3. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp:
Ví dụ 5/58 SGK: Viết chương trình tính tổng của N số tự 
nhiên đầu tiên, với N là số tự nhiên được nhập vào từ bàn 
phím.
 program Tinh_tong;Dựa vào đề bài hãy 
 var N, i: integer;xác định:
 - Giá trị khởi tạo của S
 S: longint;  S:=0;
 - Giá trị đầu, giá trị cuối 
 begin của biến đếm i  For i:=1 to N
 write(‘Nhap- Câu lệnh so sẽ N được = ’); lặp readln(N);  S:= S + i;
 S:=0;
 for i:= 1 to N do S:= S + i;
 writeln (‘Tong cua ’, N, ‘ so tu nhien dau tien S = ’,S);
 readln
 end. BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
 3. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp:
 Màn hình kết quả
program Tinh_tong;
var N, i: integer; Nhap so N= 5
 S: longint;
begin Tong cua 5 so tu nhien dau 
 writeln ( ‘ Nhap so N = ‘ ); tien S= 15
 readln (N);
 S:= 0;
 for i:=1 to N do S:= S + i;
 writeln ( ‘ Tong cua ‘, N , ‘ so 
tu nhien dau tien S = ‘ , S);
 readln
end. BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
3. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp:
 Ví dụ 6/58 SGK: Tính tích của N số tự nhiên đầu tiên: 
 N! = 1.2.3N
 P = 1
 P = P . 2
 P = P . 3
 P = P . N
 Hãy xác định:
 P:=1; - Giá trị khởi tạo của P 
 - Giá trị đầu, giá trị cuối 
  For i:=1 to N
 của biến đếm i 
 P:= P*i; - Câu lệnh sẽ được lặp BÀI 7 - CÂU LỆNH LẶP 
 3. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp:
 Màn hình kết quả
program Tinh_giai_thua; Nhap N= 4
var N, i: integer; 4! = 24
 P: longint;
begin
 write ( ‘ Nhap N = ‘ );
 readln (N);
 P:= 1;
 for i:=1 to N do P:= P * i;
 writeln ( N , ‘ ! = ‘ , P);
 readln
end. TỔNG KẾT 
- Cấu trúc lặp trong thuật toán dùng để mô tả việc thực hiện 
lặp đi lặp lại nhiều lần một hoặc một nhóm các hoạt động.
- Cú pháp của câu lệnh lặp biết trước số lần lặp: 
for := to do ;
- Câu lệnh thành phần của câu lệnh lặp fordo có thể là: 
một câu lệnh đơn (như lệnh gán, lệnh tính toán, lệnh điều 
kiện, lệnh lặp, lệnh writeln, lệnh readln, ) hoặc một câu 
lệnh ghép begin .. end;