Bài giảng Vật lí 9 - Chủ đề: Truyền tải điện năng và máy biến thế - Nguyễn Thành Trung

 VẬT LÍ 9
CHỦ ĐỀ: TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG VÀ MÁY BIẾN THẾ
 GV: Nguyễn Thành Trung Nhà máy thủy điện SÊ SAN 3A MỘT SỐ HÌNH ẢNH TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA. Khi truyền tải điện năng đi xa bằng dây dẫn liệu có hao 
hụt, mất mát gì không? A. TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. SỰ HAO PHÍ ĐIỆN NĂNG TRÊN 
ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN: Giả sử cần truyền tải một công 
 Khi truyền tải điện năng đi xa bằng suất điện P bằng một đường dây 
đường dây dẫn sẽ có một phần điện có điện trở R và đặt vào hai đầu 
năng hao phí do hiện tượng tỏa nhiệt đường dây một hiệu điện thế U. 
trên đường dây.
1. Tính điện năng hao phí trên đường Hãy lập công thức xác định công 
dây tải điện: suất hao phí P hp do tỏa nhiệt phụ 
Ta có: thuộc như thế nào vào các yếu tố P,
Công suất của dòng điện: U, R?
 P 
 P = U.I => I = (1)
 U - Viết công thức tính công suất P 
Công suất tỏa nhiệt (hao phí) trong 1 của dòng điện theo U, I?
giây:
 = R.I2 (2)
 P hp - Viết công thức tính công suất tỏa 
Thế (1) vào (2), ta được:
 nhiệt (hao phí) trong 1 giây?
 R 2
 P hp = P 
 U2 - Từ (1) và (2) tính công suất hao 
 phí do tỏa nhiệt theo P , U, R? A. TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. SỰ HAO PHÍ ĐIỆN NĂNG TRÊN R
ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN: C1: Từ công thức P = P 2 có 
 hp U2
 Khi truyền tải điện năng đi xa bằng thể suy ra khi truyền tải một công 
đường dây dẫn sẽ có một phần điện suất điện P xác định mà muốn giảm 
năng hao phí do hiện tượng tỏa nhiệt hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây 
trên đường dây.
1. Tính điện năng hao phí trên đường dẫn thì có thể có những cách làm 
dây tải điện: nào?
 Công suất hao phí do tỏa nhiệt:
 R
 P = P 2 Trả lời:
 hp U2
 Công suất hao phí do tỏa nhiệt trên Ta đã biết P hp tỉ lệ thuận với R và tỉ 
 2 
đường dây tải điện tỉ lệ nghịch với bình lệ nghịch với U do đó muốn giảm 
phương hiệu điện thế đặt vào hai đầu hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây 
đường dây. dẫn có hai cách: Giảm R hoặc tăng U
2. Cách làm giảm hao phí: A. TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. SỰ HAO PHÍ ĐIỆN NĂNG TRÊN 
ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN: C3: Nếu tăng hiệu điện thế ở hai đầu 
 Khi truyền tải điện năng đi xa bằng đường dây thì có lợi gì? Muốn vậy 
đường dây dẫn sẽ có một phần điện chúng ta phải giải quyết vấn đề gì?
năng hao phí do hiện tượng tỏa nhiệt 
trên đường dây. Trả lời:
1. Tính điện năng hao phí trên đường 
dây tải điện: Nếu tăng hiệu điện thế U thì công 
 Công suất hao phí do tỏa nhiệt: suất hao phí sẽ giảm rất nhiều 
 R 2 2
 P hp = P (vì P tỉ lệ nghịch với U ). 
 U2 hp 
 Công suất hao phí do tỏa nhiệt trên Và ta phải chế tạo máy tăng hiệu 
đường dây tải điện tỉ lệ nghịch với bình điện thế.
phương hiệu điện thế đặt vào hai đầu 
đường dây.
2. Cách làm giảm hao phí: C5: Tại sao lại phải xây dựng đường dây cao thế vừa tốn kém vừa 
nguy hiểm? A. TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA
I. SỰ HAO PHÍ ĐIỆN NĂNG TRÊN 
ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN: Bài tập: Hãy chọn phương án đúng:
 Khi truyền tải điện năng đi xa bằng 
đường dây dẫn sẽ có một phần điện Câu 1: Khi truyền tải điện năng đi xa, 
năng hao phí do hiện tượng tỏa nhiệt 
trên đường dây. phần điện năng hao phí chủ yếu 
1. Tính điện năng hao phí trên đường chuyển sang dạng năng lượng nào sau 
dây tải điện: đây?
 Công suất hao phí do tỏa nhiệt:
 R A. Nhiệt năng.
 P = P 2
 hp U2
 Công suất hao phí do tỏa nhiệt trên B. Nhiệt năng, cơ năng.
đường dây tải điện tỉ lệ nghịch với bình 
phương hiệu điện thế đặt vào hai đầu C. Nhiệt năng, năng lượng từ trường.
đường dây. D. Nhiệt năng, năng lượng từ trường, 
2. Cách làm giảm hao phí:
Kết luận: Để giảm hao phí điện năng do cơ năng.
tỏa nhiệt trên đường dây tải điện thì tốt 
nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai 
đầu đường dây.
II. VẬN DỤNG: CŨNG CỐ
1. Vì sao có sự hao phí điện năng trên đường dây tải 
điện?
2. Nêu công thức tính hao phí điện năng? Công suất hao 
phí điện năng có mối quan hệ như thế nào với hiệu điện 
thế đặt vào hai đầu đường dây?
3. Để giảm hao phí điện năng do tỏa nhiệt, ta chọn cách 
nào là có lợi nhất? SƠ ĐỒ ĐIỆN TỪ NHÀ MÁY ĐIỆN ĐẾN NƠI 
TIÊU THỤ
 380 V
 11 000 V
 500 000 V
 11 000 V
 25 000 V
 220 V I. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY BIẾN THẾ
1. Cấu tạo
- Hai cuộn dây có số 
vòng khác nhau, đặt 
cách điện với nhau.
- Một lõi sắt (hay thép) 
có pha silic chung cho 
cả hai cuôn dây. Máy biến thế trong gia đình 
 Hoạt động của máy biến thế Hạ thế
NHÀ
MÁY Hạ thế
ĐIỆN
 11 000 V
 220 V
 Hạ thế
 Tăng thế VẬN DỤNG
 C4. Một máy biến thế dùng trong nhà cần phải hạ hiệu điện thế 
từ 220V xuống còn 6V và 3V. Cuộn sơ cấp có 4000 vòng. Tính số 
vòng dây của các cuộn thứ cấp tương ứng.
 Bài làm
 + Số vòng của cuộn 6V:
 n U U. n 6.4000
 1 1 2 1 (vòng)
 = n2 = = =109
 n2 U 2 U 1 220
 + Số vòng của cuộn 3V:
 n U U. n 3.4000
 1 1 2 1 (vòng)
 = n2 = = = 54
 n2 U 2 U 1 220 HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Về nhà đọc phần có thể em chưa biết 
- Làm bài tập 37.2 – 37.5 sách bài tập 
- Xem lai các bài tập truyền tải điện năng đi xa 
 chuẩn bị cho tiết bài tập BUỔI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC.
 XIN CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ
 VÀ CÁC EM