Báo cáo Sáng kiến Một số biện pháp nâng cao khả năng âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A ở trường Mầm non Hoa Sữa

 MẪU 2
 PHÒNG GDĐT NINH HÒA CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 TRƯỜNG MẦM NON HOA SỮA Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
 Kính gửi: Hội đồng Xét duyệt sáng kiến thị xã
 BÁO CÁO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NĂM HỌC 2018-2019
Đề tài
 “Một sô biện pháp nâng cao khả năng âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A ở 
 trường Mầm non Hoa Sữa”
Người thực hiện: Lưu Thị Lài, sinh năm: 1987
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Hoa Sữa 
Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non
Đề tài chuyên môn: Âm nhạc
Thời gian thực hiện SKKN: Tháng 10/2018 đến tháng 4/2019
Đạt CSTĐCS từ năm: 
A. ĐẶT VẤN ĐỀ 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
 Âm nhạc là nguồn sữa tinh thần nuôi dưỡng tâm, bồi đắp hồn con người. Đặc 
biệt đối với trẻ mầm non thì âm nhạc là một loại hình nghệ thuật hết sức gần gũi và nó 
phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn 
tả hứng thú của trẻ. Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, 
phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm...
 Đối với trẻ, âm nhạc là thế giới kì diệu đầy cảm xúc. Trẻ có thể tiếp nhận âm 
nhạc ngay từ khi còn nằm trong nôi. Trẻ mầm non dễ cảm xúc, ngây thơ, trong sáng, 
nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu. Thế giới âm nhạc muôn màu 
không ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lí, năng 
lực hoạt động và sự hiểu biết. 
 Ngoài ra âm nhạc còn được coi là một trong những phương tiện hữu hiệu nhất 
góp phần giáo dục thẩm mỹ cho trẻ. Mục đích của giáo dục thẩm mỹ là trong khi tiếp 
xúc với các dạng hoạt động âm nhạc khác nhau như ca hát, nghe nhạc, nghe hát, vận 
động theo nhạc, trò chơi âm nhạc là nhằm phát triển ở trẻ khả năng lĩnh hội, cảm thụ 
và hiểu cái đẹp, yêu thích cái đẹp, thích tạo ra cái đẹp. 
 Giáo dục âm nhạc ở trường mầm non là một mắt xích đầu tiên và quan trọng 
nhất vì những ấn tượng về cái hay cái đẹp của âm nhạc mà trẻ tiếp nhận được ở độ tuổi 
đầu tiên của cuộc đời này không chỉ khơi dậy ở trẻ những cảm xúc chân thực với âm 
nhạc mà còn sẽ được giữ mãi trong tâm hồn trẻ suốt cả cuộc đời. Âm nhạc có sức lay 
động tâm hồn mạnh mẽ, không có gì có thể đánh thức tình cảm con người bằng âm 
 1 1. Thuận lợi
 Ban Giám Hiệu nhà trường luôn quan tâm, giúp đỡ lớp về mọi mặt, trang bị đầy 
đủ các dụng cụ âm nhạc cho cô và cháu (đàn organ, tivi, đầu máy, đĩa CD, xắc xô, 
thanh gõ, song loan, trang phục ;
 Luôn sát sao chỉ đạo giáo viên về chuyên môn, tổ chức chuyên đề về giáo dục 
âm nhạc, có nhận xét rút kinh nghiệm, triển khai các module bồi dưỡng thường xuyên 
về âm nhạc, thường xuyên dự giờ thăm lớp để nâng cao chất lượng giảng dạy;
Bản thân tôi có chất giọng và hát tốt các bài hát dành cho trẻ mầm non.
2. Khó khăn
 Hình thức tổ chức còn đơn điệu thường là tổ chức các hoạt động âm nhạc trong 
giờ hoạt động học, chưa tạo nhiều cơ hội cho trẻ được tham gia văn nghệ, hát múa thể 
hiện bản thân;
 Khả năng sử dụng đàn và phổ nhạc của bản thân còn hạn chế;
 Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ trong lớp không đồng đều, nhiều trẻ hát 
chưa đúng giai điệu, chưa biết vỗ đệm hay múa minh họa phù hợp với bài hát, nhạc;
 Nhiều trẻ không được học qua lớp 3-4 tuổi, 4-5 tuổi nên khi lên lớp 5-6 tuổi trẻ 
còn nhiều bỡ ngỡ và thụ động.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
 Âm nhạc là bộ môn nghệ thuật dùng âm thanh để diễn tả tâm tư, tình cảm hạnh 
phúc, khát khao tình yêu và cuộc sống của con người. Âm nhạc có khả năng biểu hiện 
những khía cạnh khác nhau của cuộc sống, có thể tạo cho con người những cảm xúc 
mãnh liệt, những sắc thái tình cảm tinh tế nhiều màu sắc hay từ một tâm trạng này 
sang một tâm trạng khác.Và giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng 
giáo dục đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ và thể lực cho trẻ.
 Trẻ mầm non là lứa tuổi học bằng chơi, chơi mà học. Tuy nhiên ở độ tuổi mẫu 
giáo 5 - 6 tuổi là giai đoạn chuẩn bị cho trẻ đến trường tiểu học, trẻ có khả năng tri 
giác toàn vẹn hình tượng âm nhạc cùng với những kinh nghiệm được tích lũy từ trước 
như nghe hát cùng đệm đàn, xem động tác điệu bộ. 
 Bên cạnh những đặc điểm về khả năng âm nhạc thì những đặc điểm tâm lí của 
trẻ cũng liên quan đến sự tiếp nhận âm nhạc của trẻ. Ở tuổi mẫu giáo, cảm xúc thẩm 
mỹ của trẻ phát triển khá nhanh, tâm hồn trẻ nhạy cảm, dễ xúc cảm với những hiện 
tượng và cảnh vật xung quanh. Vì vậy trẻ dễ nhận ra những vẻ đẹp và biết cảm thụ cái 
đẹp, thích học múa hát, học rất nhanh bằng cách bắt chước. Trẻ đến với nghệ thuật một 
cách tự nhiên và tác động của nghệ thuật đối với tuổi thơ rất mạnh mẽ. 
 Những nét tâm lí đặc trưng của độ tuổi là tiền đề cho việc tiếp thu giáo dục âm 
nhạc. Âm nhạc đã đem lại cho trẻ một thế giới âm thanh nhiều màu sắc, gợi cho trẻ sự 
thú vị, hấp dẫn và sự hài hòa tinh tế, tạo điều kiện cho trẻ thể hiện chính bản thân 
mình.
 Ngoài ra trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi khi nghe nhạc còn hiểu được nội dung của tác 
phẩm âm nhạc, cảm nhận được sắc thái thể hiện trong âm nhạc, phân biệt được các âm 
 3 Khi dạy trẻ hát, tôi giới thiệu tên bài hát, tên tác giả. Lời giới thiệu ngắn gọn 
nhưng thật truyền cảm để trẻ có cảm xúc và ấn tượng tốt đẹp với bài hát. Khi hát mẫu 
tôi hát chính xác và điều quan trọng là hát thật biểu cảm, thể hiện được sắc thái, giai 
điệu của bài hát, truyền cảm xúc của tôi đối với bài hát đến cho trẻ và để trẻ cảm nhận 
được vẻ đẹp trong nội dung, giai điệu của bài hát;
 Khi trẻ hát, căn cứ vào khả năng của trẻ và bài hát dạy cho trẻ, tôi dạy hát cho 
trẻ với các cách sau: Với bài hát ngắn, dễ hát hoặc bài hát trẻ đã biết tôi dạy trẻ hát nối 
theo cô cả bài hoặc bắt nhịp trẻ hát cùng cô. Trẻ hát nối tiếp (từng câu hoặc từng đoạn) 
từ đầu đến hết bài hát và trong khi trẻ hát đoạn nào chưa đúng lời hoặc chưa đúng giai 
điệu thì tôi sửa cho trẻ ở đoạn đó bằng cách tôi hát trước trẻ hát sau, sau đó cho trẻ hát 
lại toàn bộ bài hát. Khi trẻ thuộc lời tôi hướng dẫn trẻ thể hiện được sắc thái tình cảm 
của bài hát (qua giọng hát, cử chỉ, điệu bộ) tôi khuyến khích trẻ thể động tác minh 
họa như vỗ tay, nhún nhảy, lắc lư đung đưa một cách tự nhiên, thoải mái theo cảm xúc 
của trẻ ;
 - Nếu trọng tâm là nghe nhạc, nghe hát thì tôi chú ý phần nghe hát phải kéo dài 
hơn, chủ yếu là trẻ được nghe cô hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm 
nhạc nên hưởng ứng với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm;
Ví dụ: Chủ đề : Thế giới động vật
Đề tài: Nghe nhạc, nghe hát: “Cò lả” 
Gây hứng thú: Chơi ghép tranh
- Cô tạo tình huống dẫn dắt vào trò chơi “Ghép tranh”
- Cách chơi: Cô chia trẻ thành 3 đội có bức tranh cánh đồng quê hương đã cắt rời, 
nhiệm vụ 3 đội cùng thảo luận và ghép bức tranh đó lên bảng
- Cô tổ chức cho trẻ chơi
- Khi trẻ ghép xong, cô hỏi trẻ
- Hình ảnh đó cho chúng ta nhớ đến bài hát nào?
- Cô giới thiệu tên bài hát, tên làn điệu dân ca : “Cò lả” 
Hoạt động 1: Nghe nhạc, nghe hát: “Cò lả” 
- Lần 1: Cô hát trọn vẹn bài hát kết hợp thể hiện cử chỉ điệu bộ
Hỏi trẻ: + Tên bài hát?
 + Tên làn điệu dân ca?
- Lần 2: Cô hát kết hợp với đàn giai điệu bài hát “Cò lả” .
- Các bạn vừa được lắng nghe cô hát kết hợp đánh đàn bài hát gì?
- Các con cảm nhận thế nào khi nghe giai điệu bài hát?
- Bài hát này nói điều gì?
- Cô tóm tắt: Bài hát “Cò lả” là dân ca đồng bằng Bắc bộ được nhiều người biết đến, 
bài hát có giai điệu nhẹ nhàng, êm ái, nội dung bài hát nói về một sô hình ảnh nông 
thôn Việt Nam như: Con cò, cánh đồng;
- Lần 3: Cô hát kết hợp vận động minh họa
 5 Có thể nói các hoạt động ngoại khóa đặc biệt là ngày hội ngày lễ cho trẻ ở 
trường mầm non là một hình thức giáo dục hiệu quả và sinh động nhất, giúp trẻ được 
hứng thú, tích cực tham gia biểu diễn văn nghệ. Thông qua đó tạo cho trẻ niềm phấn 
khởi, vui vẻ, những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng 
nhận thức cho trẻ.
 Ngày hội ngày lễ là cơ hội cho giáo viên và trẻ trong toàn trường giao lưu, hiểu 
biết nhau hơn, đồng thời tạo cơ hội cho trẻ nâng cao các kỹ năng hoạt động nghệ thuật. 
Trẻ hiểu thêm những điều mới lạ chỉ có trong ngày hội ngày lễ, đồng thời củng cố 
những điều trẻ đã lĩnh hội được.
 Hiểu được ý nghĩa hoạt động âm nhạc trong ngày hội ngày lễ. Tôi luôn chú ý 
thường xuyên rèn những kỹ năng vận động theo nhạc và khi nhà trường có kế hoạch tổ 
chức ngày hội ngày lễ như: “Ngày hội bé đến trường”; “Vui hội trăng rằm”; “Cô giáo 
như mẹ hiền”; “Ngày 22/12”, hay “Ngày hội múa hát mừng xuân” Tôi tạo cơ hội 
cho trẻ được tham gia biểu diễn văn nghệ. Khi biểu diễn tôi nhận thấy ở trẻ rất hào 
hứng, tự tin, có ý thức trong khi biểu diễn.
 1.3 Âm nhạc qua hoạt động dạo chơi, tham quan
 Trẻ mầm non rất thích khám phá điều mới lạ, các buổi dạo chơi, tham quan là cơ 
hội cho trẻ thỏa mãn nhu cầu khám phá của mình. Qua các buổi dạo chơi, tham quan 
này tôi mang âm nhạc đến với trẻ. 
 Cho trẻ cùng hát tập thể khi ngồi trên xe ô tô trong chuyến tham quan xa vừa 
tạo không khí vui tươi; hứng khởi cho trẻ khi được đi chơi xa đồng thời cũng là cơ hội 
để trẻ nhớ lại lời bài hát và giúp trẻ cảm nhận chính xác hơn giai điệu của bài hát; hay 
tổ chức các trò chơi âm nhạc để trẻ ôn lại các bài hát, kĩ năng trẻ đã được học.
 Ví dụ 1: Khi trẻ tham quan Đồn Biên Phòng 364 ở Ninh Phước trẻ hát các bài 
hát về chú bộ đội cùng các trường bạn;
 Ví dụ 2: Khi cho trẻ chơi, hoạt động ngoài trời dạo chơi sân trường tôi cho trẻ 
hát bài “Ra vườn hoa em chơi” – vừa kích thích trẻ hứng khởi hơn khi được ra sân, và 
cũng là giáo dục trẻ khi ra sân trường không được hái hoa bẻ cành,  đồng thời qua 
việc hát đó trẻ thuộc lời bài hát hơn, cảm nhận được niềm vui ở trong giai điệu của bài 
hát. 
 Dạo chơi, tham quan là một trong những hoạt động vui chơi có ý nghĩa vô cùng 
quan trọng giúp trẻ hít thở không khí, ngắm nhìn thế giới xung quanh, mà trẻ hứng thú 
nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh trẻ. 
Trẻ nhận thức được thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và 
quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Qua hoạt động này giúp 
trẻ hiểu được cái đẹp trong tự nhiên, trong cuộc sống, từ đó trẻ biết yêu cái đẹp, biết 
hướng tới cái đẹp. 
 1.4 Âm nhạc qua các hoạt động
 Âm nhạc đến với trẻ bất cứ lúc nào. Trẻ được tiếp xúc nhiều với âm nhạc thì 
hình thành dần trong trẻ tình yêu âm nhạc, từ đó khả năng âm nhạc cũng được nâng 
cao. Hơn thế nữa âm nhạc đến vơi trẻ không chỉ qua hoạt động lấy trẻ làm trung tâm 
mà trẻ còn cảm thụ âm nhạc qua các hoạt động khác.
 Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ, truyện,làm quen chữ cái, khám phá 
khoa học,...có sự tham gia của âm nhạc sẽ làm cho giờ học trở nên phong phú hơn.
 7 Ví dụ: Đề tài: “Gộp các nhóm đối tượng trong phạm vi 8”. Khi củng cố kiến 
thức tôi cho trẻ nghe âm thanh của nhạc cụ “thanh gõ”
• Các con nhìn xem đây là nhạc cụ gì?
• Bây giờ cô dùng thanh gõ tạo ra âm thanh các con phải chú ý nghe cô gõ mấy tiếng?
• Cô mời 1 trẻ lên gõ các trẻ khác nghe và đếm có mấy tiếng?
 - Đón trẻ
 Sáng sớm khi vừa đến lớp, ngoài việc mở cửa vệ sinh thông thoáng lớp tôi cho 
trẻ nghe các bài hát có giai điệu vui tươi, rộn ràng, khỏe khoắn, tạo không khí sôi nổi, 
hào hứng, phấn chấn cho trẻ bước vào một ngày mới đầy niềm hứng khởi, vui sướng ở 
trường mầm non. Đối với đầu chủ đề thì tôi thường mở nhạc cho trẻ những bài hát mới 
trong chủ đề để trẻ được làm quen với bài hát mới.
 - Thể dục sáng 
 Để khởi động một ngày mới cho trẻ thì lúc nào cũng là trẻ tập thể dục sáng. 
Một chút nhạc cho trẻ trong quá trình đi, chạy, tập các động tác là rất quan trọng, nó 
kích thích trẻ vui vẻ, tự tin hơn khi thực hiện các động tác cùng cô. Đồng thời, khi tập 
với nhạc trẻ cảm nhận được nhịp điệu của bài hát, những bài hát dành cho trẻ tập thể 
dục thường là nhạc vui có tiết tấu nhanh, mạnh. Cụ thể như: “Tập thể dục buổi sáng”, 
“Nhà mình rất vui”, 
 - Chơi, hoạt động ở các góc
 Trong giờ hoạt động học thì không thể nào tất cả trẻ đều thuộc và vận động 
thành thạo. Vì vậy tôi cho trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc mọi nơi đặc biệt là chơi, hoạt 
động ở các góc, nhất là góc âm nhạc. Khi chơi trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích 
múa, hát những bài đã học, nhờ đó mà trẻ rèn luyện được các kỹ năng đã học như hát 
thuộc lời, hát đúng giai điệu, múa thành thạo các bài hát, vỗ tay theo tiết tấu dần dần 
khả năng âm nhạc của trẻ cũng được nâng cao. 
 - Chơi, hoạt động theo ý thích
 Tôi cho trẻ được thể hiện khả năng âm nhạc của mình, đó là tạo cơ hội cho trẻ 
được nghe nhạc, nghe hát, được vận động với nhạc theo ý muốn của mình, tổ chức cho 
trẻ chơi một trò chơi âm nhạc hay tập xướng âm theo cô. Đây chính là lúc tôi củng cố 
lại các bài hát, múa, vỗ theo tiết tấu, trò chơi âm nhạc trẻ đã được học, trẻ được ôn 
luyện trẻ sẽ hát đúng lời hơn, múa đẹp hơn, vỗ tiết tấu và chơi trò chơi thành thạo hơn. 
Ngoài ra tôi tổ chức dưới hình thức biểu diễn văn nghệ cuối chủ đề. Trẻ được thi đua 
được trình diễn trước đám đông khả năng âm nhạc của mình sẽ giúp trẻ hứng thú hơn. 
Tôi khuyến khích trẻ tập luyện hát múa sử dụng nhạc cụ để chuẩn bị cho buổi biểu 
diễn văn nghệ cuối chủ đề. Thông báo cho trẻ biết sẽ mời Ban giám hiệu trường và 
phụ huynh dự xem các cháu biểu diễn. Vì thế trẻ rất hứng thú tích cực luyện chuẩn bị 
tốt cho giờ biểu diễn văn nghệ cuối chủ đề. Tôi không gò bó mà khích lệ tích cực đến 
trẻ, có cổ vũ kịp thời khi trẻ có ý thức sáng tạo không những trong âm nhạc mà ở tất cả 
các hoạt động khác. Chính những quan tâm nhỏ đó của tôi đã giúp trẻ tự tin học hỏi và 
lĩnh hội được nhiều kiến thức hơn trong đó có âm nhạc.
 - Giờ ngủ
 Âm nhạc không chỉ đến với trẻ thông qua các giờ học, mà ngay cả trong giờ ăn, 
giờ ngủ cũng cần mang âm nhạc đến cho trẻ. Những giai điệu nhẹ nhàng, những câu 
 9