Đề cương ôn tập học kì I môn Vật lí Lớp 7

 Đề cương ôn tập HK I vật lý 7
 OÂN TAÄP VAÄT LYÙ 7 - HK I
 Chöông I : QUANG HOÏC
I. Lí thuyeát: 
Câu 1: Khi nào ta nhận biết được ánh sáng? Khi nào ta nhìn thấy một vật?
- Ta nhận biết được ánh sáng khi có ánh sáng truyền vào mắt ta.
- Ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng truyền từ vật đó vào mắt ta.
* Áp dụng: Giải thích tại sao khi đặt một cái hộp gỗ trong phòng có ánh sáng thì ta nhìn thấy cái hộp đó, nhưng 
khi đặt nó trong bóng đêm ta không thể thấy được nó?
 - Vì trong phòng tối thì không có ánh sáng từ cái hộp truyền vào mắt ta nên ta không thấy cái hộp.
 Lưu ý:( Vật đen là vật không tự phát ra ánh sáng và cũng không hắt lại ánh sáng chiếu vào nó. Sở dĩ ta 
 nhận ra vật đen vì nó được đặt bên cạnh những vật sáng khác).
Câu 2: Nguồn sáng là gì? Vật sáng là gì? Mặt Trăng có phải là nguồn sáng không?
- Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng.
- Vật sáng gồm nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.
- Mặt trăng không phải nguồn sáng, chỉ là vật hắt lại ánh sáng từ Mặt Trời
Câu 3: Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng?
- Định luật truyền thẳng ánh sáng: Trong môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền đi theo đường 
thẳng.
* Áp dụng: Trong các phòng mổ ở bệnh viện, người ta thường dùng một hệ thống gồm nhiều đèn. Theo em mục 
đích chính của việc này là gì?
- Mục đích chính của việc này là dùng nhiều đèn để tránh hiện tượng che khuất ánh sáng do người và các dụng 
cụ khác trong phòng tạo nên vì ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
Câu 4: Tia sáng là gì?
- Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng một đường thẳng có hướng gọi tia sáng
* Áp dụng: Tại sao trong các lớp học, người ta thường gắn đèn ở các phía trái, phải và tập trung trên trần nhà 
mà không gắn tập trung về một phía?
- Vì để tránh hiện tượng xuất hiện các bóng đen che khuất do ánh sáng truyền đi theo đường thẳng.
Câu 5: Chùm sáng là gì? Có mấy loại chùm sáng?
 - Chùm sáng gồm nhiều tia sáng hợp thành. Có 3 loại chùm sáng:
 - Chùm sáng song song: Gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng.
 - Chùm sáng hội tụ: Gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
 - Chùm sáng phân kỳ: Gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng.
 Lưu ý:Cách vẽ 
 - Chuøm saùng song song - Chuøm saùng hoäi tuï
 - Chuøm saùng phaân kì
Câu 6: Nhật thực là gì? Nguyệt thực xảy ra khi nào?
- Nhật Thực là hiện tượng Mặt Trăng làm vật cản sáng giữa Mặt Trời và Trái Đất
- Nhật thực toàn phần (hay một phần) quan sát được ở chỗ có bóng tối (hay bóng nữa tối) của Mặt Trăng trên 
Trái Đất.
- Nguyệt Thực xảy ra khi Mặt Trăng bị Trái Đất che khuất không được Mặt Trời chiếu sáng.
Câu 6: Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng?
- Tia phản xạ nằm trong cùng mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương ở điểm tới.
Góc phản xạ bằng góc tới.
 1 Đề cương ôn tập HK I vật lý 7
 - Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến 
 gương (ảnh và vật đối xứng nhau qua gương)
Câu 14: Ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi có tính thất gì?
 - Ảnh ảo, nhỏ hơn vật.
Câu 15: So sánh vùng nhìn thấy của gương phẳng và gương cầu lồi (nếu đặt mắt ở cùng một vị trí 
và kích thước của hai gương bằng nhau)?
 - Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng.
Câu 16: Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm có tính chất gì?
 - Ảnh ảo, lớn hơn vật.
Câu 17: Tác dụng của gương cầu lõm?
 - Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia sáng tới song song thành chùm tia phản xạ hội 
 tụ và ngược lại biến một chùm tia tới phân kì thích hợp thành chùm tia phản xạ song song.
Câu 18: Chiếu một tia sáng lên một gương phẳng ta thu được một tia phản xạ tạo bởi tia tới một góc 130 o. Vẽ 
hình và tính góc tới.
 Câu 19: Chiếu một tia tới SI tới một gương phẳng hợp với 
* Vẽ hình: gương một góc 300 . Vẽ hình xác định tia phản xạ và tính góc 
 phản xạ bằng bao nhiêu ? ( Nêu cách vẽ )
 N
 Cách vẽ : 
 S 600 R
 - Vẽ gương và tia tới. i’
 - Vẽ pháp tuyến IN. i
 300
 - Xác định góc tới i G
 - Vẽ tia phản xạ IR sao cho i’ = i I
 Tính i’ :
* Tính góc tới:
- Ta có góc i + i’ = 130o GIN = GIS + SIN = 900
 i’ = I = 130o/2 = 65o
 => SIN = i = GIN – GIS = 900 - 300 = 600
 Löu yù: Hay i’ = i = 600
1.ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng 
a-Tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng:
+ảnh của một vật là tập hợp ảnh của tất cả các điểm trên vật
+Là ảnh ảo không hứng được trên màn chắn
+Có kích thước bằng kích thước của vật
+Khoảng cách từ một điểm của vật tới gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó tới gương
b-Các tia sáng đi từ điểm sáng S tới gương phẳng cho tia phản xạ có đường kéo dài đi qua ảnh ảo S'
2.Gương cầu lồi: Gương có mặt phản xạ là mặt ngoài của một phần mặt cầu gọi là gương cầu lồi 
a-ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi: Là ảnh ảo không hứng được trên màn chắn và luôn nhỏ hơn vật
b-Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi: Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương 
phẳng có cùng kích thước.
3.Gương cầu lõm
a-ảnh tạo bởi gương cầu lõm : Gương cầu lõm có thể cho cả ảnh ảo và ảnh thật. ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm 
lớn hơn vật
b-Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm 
+Chiếu một chùm tia tới song song, ta thu được 1 chùm tia phản xạ hội tụ tại 1 điểm trước gương.
+Chiếu một chùm tia tới phân kì thích hợp, thành chùm tia phản xạ song song.
II. Bài tập:
 3 Đề cương ôn tập HK I vật lý 7
Trả lời: Nôi coù nhaät thöïc toøan phaàn naèm trong vuøng boùng toái cuûa Maët traêng bò Maët traêng che khuaát khoâng 
cho aùnh saùng Maët trôøi chieáu ñeán .Vì theá ñöùng ôû ñoù ,ta khoâng nhìn thaáy Maët trôøi vaø trôøi laïi toái .
Bài 9: Trên hình vẽ 1 tia tới SI chiếu lên một GP. a)Hãy vẽ tia phản xạ?b)Giữ nguyên tia tới SI, muốn thu được 1 
tia phản xạ có hướng thẳng đứng từ dưới lên trên thì phải đặt gương như thế nào?Vẽ hình?
 S S
 I
Câu 10: Vẽ ảnh của vật tạo bởi gương phẳng trong các trường hợp sau:
 B A B
 A A B B A 
Câu 11: Cho tia tới SI hợp với gương phẳng 1 góc 300 như hình vẽ: N
 a. Hãy tính góc tới và góc phản xạ.
 b. Hãy vẽ tia phản xạ của tia sáng này: S
 .
 . 300
 . I 
 . A
Câu 12: Cho 1 điểm sáng S đặt trước gương phẳng (Hình 3) . S
 a) vẽ ảnh S’ của S tạo bởi gương (Dựa vào tính chất của ảnh)
 b) Vẽ tia sáng SI cho tia phản xạ đi qua điểm A
 Hình 3
Câu 13: : Có hai điểm sáng S1, S2 đặt trước gương phẳng?
 1. Vẽ ảnh của mỗi điểm tạo bởi gương phẳng?
 2. Vẽ hai chùm tia tới từ S1, S2 và hai chùm tia phản xạ tương ứng trên gương?
 3. Xác định vùng nhìn thấy của S1’ và S2’
 S2
 S1
 GP
 B
 GP
Câu 14: Cho vật sáng ABC đặt trước gương phẳng. Hãy vẽ ảnh A’B’C’ A
 của ABC tạo bởi gương phẳng.
 C
 5 Đề cương ôn tập HK I vật lý 7
 - Âm thanh có thể truyền được trong môi trường rắn, lỏng và khí.
 - Âm thanh không thể truyền được trong chân không.
Câu 5: Trong 3 môi trường rắn, lỏng, khí. Vận tốc truyền âm trong môi trường nào lớn nhất, môi trường 
nào nhỏ nhất?
 - Vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn nhất, trong chất khí nhỏ nhất.( Vaän toác truyeàn aâm: trong chaát raén 
 (Theùp : 6100 m/s)> trong chaát loûng (nöôùc: 1500m/s) > trong chaát khí (khoâng khí: 340 m/s).)
Câu 6: Các vật như thế nào thì phản xạ âm tốt? Các vật như thế nào thì phản xạ âm kém?
 - Những vật có bề mặt cứng, nhẵn là những vật phản xạ âm tốt.( hấp thụ âm kém)
 - Những vật có bề mặt mềm, gồ ghề là những vật phản xạ âm kém. ( hấp thụ âm tốt)
 Lưu ý: Phaûn xaï aâm – Tieáng vang:
 + Aâm doäi laïi khi gaëp maët chaén laø aâm phaûn xaï. 
 + Tieáng vang laø aâm phaûn xaï nghe ñöôïc caùch aâm phaùt ra ít nhaát 1/15 giaây.
 + Vaät phaûn xaï aâm toát: cöùng, nhaün. Vaät phaûn xaï aâm keùm: meàm, goà gheà.
Câu 7: Nêu một số biện pháp có thể chống ô nhiễm tiếng ồn?
 - Giảm độ to của tiếng ồn phát ra
 - Ngăn chặn đường truyền của tiếng ồn.
 - Làm cho âm truyền theo hướng khác.
 Lưu ý: Tieáng oàn gaây oâ nhieãm laø tieáng oàn to vaø keùo daøi laøm aûnh höôûng xaáu ñeán söùc khoûe, hoaït ñoäng cuûa 
 con ngöôøi.
II. BÀI TẬP: 
Caâu 1: Ñeå xaùc ñònh ñoä saâu cuûa ñaùy bieån, moät taøu neo coá ñònh treân maët nöôùc vaø phaùt ra sieâu aâm roài thu laïi 
sieâu aâm phaûn xaï sau 1,4 giaây. Bieát vaän toác truyeàn sieâu aâm trong nöôùc laø 1500m/s. Em haõy tính ñoä saâu cuûa 
ñaùy bieån. Giải: Quãng đường âm trực tiếp tryền đi đến khi tàu thu lại được âm phản xạ
 1s 1500m
 1,4s 1500.1,4 = 2100m
 Vậy độ sâu của đáy biển là: 2100/2 = 1050m
Câu 2:Nếu nghe thấy tiếng sét sau 3 giây kể từ khi nhìn thấy chớp , thì em có thể biết được khoảng cách từ nơi 
mình đứng đến chổ sét đánh là bao nhiêu không?
Câu 3:Em phải đứng cách một vách núi ít nhất là bao nhiêu để tại đó em nghe được tiếng vang tiếng nói mình? 
Biết rằng vận tốc truyền âm trong không khí là 340m/s
Câu 4:Tại sao khi áp tai vào tường, ta có thể nghe được tiếng cười nói ở phòng bên cạnh, còn khi không áp tai 
vào tường ta lại không nghe được?
 Giải: Vì vận tốc truyền âm trong chất rắn lớn hơn trong chất khí, nên khi ta áp tai vào tường, âm thanh ở 
phòng bên cạnh truyền đến tường(chất rắn) sẽ truyền vào tai ta nhanh hơn môi trường chất khí. Vì vậy ta sẽ nghe 
được âm thanh ở phòng bên cạnh.
Câu 5: Có một bệnh viện nằm cạnh một đường quốc lộ có rất nhiều xe cộ qua lại. Hãy nêu các biện pháp chống 
ô nhiễm tiếng ồn cho bệnh viện này.
 Giải: - Trồng nhiều cây xanh ngăn cách bệnh viện với đường quốc lộ. – Xây tường bê tông ngăn cách
Câu 6: Vì sao âm không truyền được trong chân không ?
 Giải: Môi trường chân không thì âm không thể truyền được.
Caâu 7 : Khi nào có ô nhiễm tiếng ồn ? Em hãy cho biết tiếng ồn giờ ra chơi có độ to khoảng bao nhiêu dB? 
 Trả lời: OÂ nhieãm tieáng oàn khi tieáng oàn to vaø keùo daøi và làm ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. 
Tieáng oàn giôø ra chôi coù ñoä to khoaûng 70 dB. 
Caâu 8: Vẽ đường truyền của ánh sáng từ điểm A đến gương phẳng rồi phản xạ qua điểm B. Hãy nêu cách 
vẽ. Trả lời:
 A A A’
 *Neâu caùch veõ : 
 -Laáy A’ ñoái xöùng vôùi A qua GP I
 -Noái A’ vôùi B, caét GP taïi I. 
 B B
 -Noái A vôùi I : AI laø tia tôùi, IB laø tia phaûn xaï
 7