Đề cương ôn tập kiểm tra học kỳ II môn Ngữ văn Lớp 9 - Năm học 2019-2020

 ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP KIỂM TRA HỌC KỲ II NĂM HỌC 2019 - 2020
 MÔN NGỮ VĂN 9
I. Phần văn bản:
Câu 1: (Văn bản “Bàn và đọc sách” – Chu Quang Tiềm)
- Nêu tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách? Từ đó liên hệ bản thân về việc đọc sách trong tình 
hình hiện nay.
 Gợi ý trả lời:
- Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách:
 +Học vấn không chỉ là việc đọc sách nhưng đọc sách vẫn là một trong những con đường quan 
trọng của học vấn
 +Mỗi loại học vấn cho đến hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ được phân công 
nghiên cứu khám phá trải nghiệm mà có.
 +Sách là kho báu cất giữ di sản tinh thần của toàn nhân loại. Vậy nên nếu xóa bỏ hết những thành 
quả của nhân loại thì dù có tiến lên cũng chỉ là đi giật lùi làm kẻ lạt hậu. Vì thế đọc sách có tầm quan 
trọng và ý nghĩa thiết thực to lớn trên con đường thành công của mỗi người.
- Liên hệ bản thân về việc đọc sách trong tình hình hiện nay.
 + Đọc sách trên các phương tiện như internet, tham khảo
 + Lựa chọn sách phù hợp với lứa tuổi, với yêu cầu nội dung.
 + Không đọc các loại sách có nội dung kích động bạo lực
 + Rèn luyện kỹ năng đọc sách
Câu 2: (Văn bản “Tiếng nói của văn nghệ” – Nguyễn Đình Thi)
- Nêu nội dung tiếng nói của văn nghệ? Lấy một văn bản đã học trong chương trình Ngữ văn 9 để làm 
sáng tỏ điều đó.
 Gợi ý trả lời:
- Nội dung tiếng nói của văn nghệ
 + Tác phẩm nghệ thuật nào cũng được xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại. Nhưng 
nghệ sĩ không những ghi lại cái đã có rồi mà còn muốn nói những điều mới mẻ. Anh muốn gửi vào tác 
phẩm một lá thư, một lời nhắn gửi để góp vào đời sống chung quanh.
 + Tất cả là nhưng say sưa vui buồn yêu ghét mơ mộng phấn khích và biết bao những tư tưởng 
tình cảm hình ảnh đẹp đẽ.
 + Những nghệ sĩ lớn dem tới được cho cả thời đại họ một cách sống của tâm hồn.
- Tác phâm văn học minh họa: “Những ngôi sao xa xôi” – Lê Minh Khuê
 + Thông qua hình ảnh của ba cô gái thanh niên xung phong: Nho, Thao, Phương Định trên tuyến 
đường Trường Sơn trong những năm đánh Mỹ tác phẩm đã gửi đến người đọc: Vẻ đẹp về phẩm chất tâm 
hồn của tuổi trẻ Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, sống có hoài bão lý tưởng sẵn sàng chấp nhận gian khổ 
hy sinh lạc quan yêu đời giàu tình cảm. Từ đó nâng cao nhận thức tư tưởng tình cảm của tuổi trẻ Việt 
Nam không chỉ trong quá khứ mà còn là trong hiện tại.
 + Đó là cách sống mà tuổi trẻ cần phải noi gương học tập phấn đấu.
Câu 3: Văn bản “Mùa xuân nho nhỏ” – Thanh Hải.
- Giới thiệu những hiểu biết của em về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ? Em hiểu như thế nào về nhan đề bài 
thơ?
 Gợi ý trả lời:
 + Tác giả Thanh Hải tên thật là Phạm Bá Ngoãn quê Thừa Thiên Huế. Người có công xây dựng nền 
văn học cách mạng miền Nam trong những ngày đầu.
 + Bài thơ mùa xuân nho nhỏ sáng tác năm 1980 trong những ngày cuối đời.
 + Bài thơ thuộc thể thơ năm chữ. Mặt cảm xúc theo trình tự bốn phần qua sáu khổ thơ (Khổ 1 
cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên, khổ 2 3 cảm xúc trước mùa xuân của đất nước, khổ 4 5 lời tâm 
niệm và ước nguyện, khổ 6 lời ngợi ca quê hương đất nước. - Tóm tắt nội dung: chuyện kể về ba cô gái TNXP: Nho, Thao, Phương Định. Trong đó Phương Định là 
nhân vật chính. Vào chiến trường ba cô gái làm thành một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên 
con đường Trường Sơn. Họ ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. Công việc hằng ngày là chạy lên 
cao điểm quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá cần san lấp đánh dấu vị trí các quả bom chưa nổ 
và phá bom. Mỗi ngày họ phá bom đến 5 lần, ngày nào ít 3 lần. Hoàn cảnh sống và chiến đấu gian khổ 
hiểm nguy nhưng họ luôn hoàn thành suất sắc nhiệm vụ. Ba cô gái mỗi người một cá tính một sở thích 
nhưng họ đều có chung sự trẻ trung hồn nhiên mơ mộng đầy nữ tính. Nhân vật Phương Định được khắc 
họa rõ nét trong một lần phá bom. Sau trận bom Nho bị thương. Phương Định cùng với chị Thao đã 
chăm sóc cứu chữa cho Nho. Sau trận mưa đá, Phương Định đã có những khoảnh khoắc trở về với 
những kỷ niệm gắn với gia đình quê hương trước khi vào chiến trường.
Câu 7: Văn bản “Bố của Xi-mông” – Mô-pa-xăng 
- Giới thiệu những hiểu biết của em về văn bản?
 Gợi ý trả lời:
- Tác giả Mô-pa-xăng là nhà văn Pháp sở trường về thể loại truyện ngắn.
- Tác phẩm:
- Tóm tắt nội dung: Xi-mông nhân vật chính của truyện là một đứa trẻ không có bố. Vì thế đến trường 
Xi-mông bị bạn bè trên chọc và ức hiếp. Buồn tủi, Xi-mông ra bờ sông định tự tử. Bác thợ rèn Phi-lip đã 
cứu em và đưa về nhà. Xi-mông muốn được Phi-lip là người bố của mình. Phi-lip giả vờ nhận lời trước 
nỗi đau khổ của hai mẹ con Xi-mông. Ngày hôm sau đến trường, Xi-mông khoe bố của mình là Phi-lip 
nhưng lại bị bạn bè trêu chọc và ức hiếp. Thầy giáo giải cứu và đưa em về nhà.
II. Phần Tiếng việt
Câu 1: Trình bày đặc điểm và công dụng của khởi ngữ? Cho ví dụ ?
 Gợi ý trả lời:
- Là thành phần đứng trước chủ ngữ nêu đề tài cho câu.
- Không có quan hệ với cụm chủ vị của câu.
- Trước khởi ngữ thường đi kèm những quan hệ từ: về, với, còn, đối với
- Ví dụ: Còn anh, sao anh không nói ? ( Khởi ngữ : anh )
Câu 2: Nêu nội dung các thành phần biệt lập? Cho ví dụ.
 Gợi ý trả lời:
1. Thành phần tình thái: Thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc trong câu. 
 -Ví dụ: Chắc trời sắp mưa. (Chắc- thành phần tình thái).
2. Thành phần cảm thán: Bộc lộ tâm lý của người nói: vui, buồn, mừng, giận
 - Ví dụ: Ôi, trời sắp mưa. (Ôi- thành phần cảm thán).
3. Thành phần gọi đáp: Tạo lập, duy trì đối thoại.
 - Ví dụ: An ơi, trời sắp mưa!
4. Thành phần phụ chú: Bổ sung một số chi tiết cho câu. Được phân biệt bằng hai dấu gạch gang, hai 
dầu ngoặc đơn, hai dấu phẩy, một dấu ngoặc ngang một dấu phẩy, sau dấu hai chấm.
 - Ví dụ: Trời sắp mưa- cơn mưa đầu mùa. (Cơn mưa đầu mùa- thành phần phụ chú)
  Gọi các thành phần trên là thành phần biệt lập vì chúng không tham gia vào diễn đạt nghĩa sự 
 việc trong câu.
Câu 3: Trình bày khái niệm liên kết câu và liên kết đoạn văn?
 Gợi ý trả lời:
- Các câu trong một đoạn văn, các đoạn văn trong mọt văn bản phải được liên kết chặt chẽ với nhau qua 
hai mặt: nội dung và hình thức. 
- Về nội dung: Các câu trong đoạn văn, các đoạn văn trong văn bản phải xoay quanh làm rõ chủ đề của 
đoạn, của văn bản (liên kết chủ đề). Trình tự sắp xếp các câu trong đoạn, các đoạn trong văn bản phải 
hợp lý, logic (liên kết logic). Dàn bài:
 a. Mở bài
 Giới thiệu tác giả tác phẩm hoàn cảnh ra đời
 Giới thiệu giá trị nội dung nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.
 b. Thân bài
 Giới thiệu nội dung của đoạn thơ, bài thơ.
 Minh họa câu thơ, đoạn thơ.
 Phân tích nghệ thuật nội dung của câu thơ, đoạn thơ.
 c. Kết bài
 Đánh giá giá trị nội dung nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ.
 Rút ra ý nghĩa giá trị, bài học hành động cho bản thân, mọi người.
 CÁC ĐỀ BÀI TẬP LÀM VĂN
 ĐỀ 1.
 Phân tích đoạn thơ sau:
 .. Ta làm con chim hót
 .
 Dù là khi tóc bạc”
 “Mùa Xuân Nho Nhỏ-Thanh Hải”
Dàn bài:
 a. Mở bài:
 - Thanh Hải tên thật là Phan Bá Ngoãn là nhà thơ xứ Huế từng trải qua hai cuộc kháng chiến. Ông là 
người có công xây dựng nền văn học Cách mạng miền Nam trong những ngày đầu. Bài thơ Mùa Xuân 
Nho Nhỏ sáng tác năm 1980, trong những ngày nhà thơ cuối đời trên giường bệnh
 - Bằng một giọng điệu vừa sôi nổi vừa thiết tha qua những câu thơ 5 chữ bài thơ thể hiện những cảm 
xúc truocs mùa xuân quê hương, mùa xuân đất nước và bày tỏ tâm niệm, ước nguyện của nhà thơ. Lời 
tâm niệm và ước nguyện chân thành, tha thiết ấy đã được thể hiện qua hai khổ thơ sau:
 “Ta làm con chim hót
 Dù là khi tóc bạc”
 b. Thân bài:
 - Tóm tắt nội dung giá trị của 3 khổ thơ đầu
 - Luận điểm: Từ những cảm xúc trước mùa xuân quê hương, mùa xuân đất nước nhà thơ bày tỏ tâm 
niệm và ước nguyện:
 Ta làm con chim hót
 Ta làm một cành hoa
 Ta nhập vào hòa ca
 Một nốt trầm xao xuyến 
Cách chuyển đổi xưng hô từ tôi sang ta, cảm xúc của riêng cá nhân nhà thơ đã hòa vào cái ta chung thề 
hiện khát vọng được hòa nhập. Điệp ngữ ta làm, ta nhập luyến láy tạo âm điệu thiết tha mãnh liệt, cháy 
bỏng.Những hình ảnh chọn lọc theo cấu trúc lặp: con chim hót, một cành hoa, một nốt trầm,,,tượng 
trưng cho lời tâm niệm nguyện ước cụ thể: sống là để dâng hiến cho cuộc đời cũng là qui luật của tự 
nhiên..
- Luận điểm: Sống là để dâng hiến cho cuộc đời. Đó là lẽ sống ý nghĩa cao đẹp:
 Một mùa xuân nho nhỏ
 Lặng lẽ dâng cho đời
 Dù là tuổi hai mươi
 Dù là khi tóc bạc Hình ảnh thơ vửa tả thực hỉnh ảnh Bác trong lăng với không gian thanh tĩnh lắng đọng, vủa liên tưởng 
sáng tạo gợi cảm. Từ ánh sáng những ngọn điện nhà thơ liên tưởng đến vầng trăng sáng dịu hiền. Hình 
ảnh này nhằm tôn vinh, ngợi ca vẻ đepl tâm hồn thanh cao trong sáng của Bác ( bình luận rõ hơn)
Trong thâm tâm của nhà thơ, Bác là vầng trời xanh, hình ảnh ần dụ thể hiện sự bất tử của cuộc đời Bác. 
Nhưng con tim nhà thơ lại mách bảo một sự thật rằng: Bác đã mất thật rồi. Một từ nhói đã thể hiện nỗi 
đau xót tiếc thương vô hạn trước sự ra đi của Bác
c. Kết bài
-Hai khổ thơ 2,3 nói riêng và Viếng Lăng Bác nói chung là những vần thơ hay và xúc động nhất viết về 
Bác Hồ kính yêu
-Tự hào và bày tỏ lòng biết ơn Bác, tuổi trè hôm nay cần phải làm gì?
 ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ MINH HỌA
 Ngày thi: 22/5/2020
 Thời gian:90 phút
I. Phần Đọc- hiểu (3đ)
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
“Tôi bước đến quả gần quả bom. Cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ cao xạ đang dõi theo, tôi sẽ không 
đi khom, cứ thế đường hoàng bước tới. Tôi dung xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Đất rắn. Thỉnh thoảng 
lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người. Tôi rung mình,,,,,Những lúc ấy, tôi có 
nghĩ đến cái chết. Nhưng nó mờ nhạt, mơ hồ, không cụ thể..”
 “Những ngôi sao xa xôi”- Lê Minh Khuê
Câu 1: Đoạn văn trên kể về nhân vật nào? Đang làm gì? Kể ngôi thứ mấy?Ngoài ra còn có hai nhân vật 
nào khác? 
Câu 2: Chỉ ra những phép liên kết của đoạn văn?
Câu 3: Từ đoạn văn trên, em có suy nghĩ gì về nhân vật ?
II. Phần Tập Làm Văn (7 đ)
Câu 1: Viết đoạn văn không quá 200 từ trình bày những suy nhĩ và cảm xúc của em trong những ngày 
phải nghỉ học phòng tránh dịch Co-vid19
Câu 2: Phân tích nhân vật Phương Định qua truyện ngắn “ Những Ngôi Sao Xa Xôi “ của Lê Minh 
Khuê
 ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
I. Phần Đọc- hiểu (3 đ)
Câu 1: Đoạn văn kể về nhân vật chính Phương Định. Cô đang chuẩn bị phá bom. Kể theo ngôi thứ nhất. 
Ngoài ra còn có chị Thao và Nho (1đ)
Câu 2: Đoạn văn sử dụng các phép liên kết:
 - Phép lặp : tôi (0,5đ)
 - Phép thế:Nó thế cho cái chết (0,5đ)
Câu 3: Nhân vật Phương Định là cô gái TNXP có tinh thần gan dạ, dũng cảm, bình tĩnh, tự tin, sẵn sàng 
chấp nhận hi sinh để hoàn thành nhiệm vụ phá bom.(1đ)
II. Phần Tập Làm Văn (7 đ)
Câu 1: (2 đ)
 Cách làm:
Có thể trình bày theo cảm xúc và suy nghĩ của cá nhân. Nhưng cần đảm bảo trình tự các ý như sau:
- Câu 1: Giới thiệu cảm xúc và suy nghĩ chung của cá nhân.