SKKN Rèn kĩ năng viết chữ đúng mẫu, để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh Lớp 1A trường Tiểu học Vạn Khánh 2

 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN VẠN NINH
 TRƯỜNG TIỂU HỌC VẠN KHÁNH 2
 SÁNG KIẾN 
Đề tài: Rèn kĩ năng viết chữ đúng mẫu, để nâng cao chất lượng chữ viết cho 
 học sinh lớp 1A trường Tiểu học Vạn Khánh 2.
 Tên tác giả: Lê Thị Tuyết Nga
 NĂM HỌC : 2018 - 2019 I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
 1. Lý do chọn đề tài:
 Chữ viết đẹp của học sinh là vấn đề được mọi người trong và ngoài ngành Giáo 
dục, Đào tạo quan tâm lo lắng. Người xưa có đã nói: “nét chữ nết người” là hàm ý hai 
vấn đề: Thứ nhất, nét chữ thể hiện tính cách con người; thông qua rèn luyện chữ viết 
mà giáo dục nhân cách con người. Vì vậy phong trào “vở sạch – chữ đẹp” vừa là mục 
đích, vừa là phương tiện trong quá trình rèn luyện học sinh viết đúng, dẫn tới việc viết 
đẹp cho học sinh, nó góp một phần vào việc giáo dục toàn diện cho học sinh ngay từ 
lớp 1.
 Học sinh lớp 1 ngày đầu tiên đi học ở trường phổ thông còn rất nhiều bỡ ngỡ. Việc 
làm quen với chữ viết đối với các em thật khó khăn bởi đôi tay còn vụng về, lóng ngóng. 
Là giáo viên dạy lớp 1, tôi luôn trăn trở suy nghĩ một câu hỏi: ở lớp 1 có nên tiến hành 
dạy các em viết đẹp ngay không? Qua việc giảng dạy môn Tập viết tôi nhận thấy rằng đối 
với học sinh lớp 1 nếu cùng một lúc đòi hỏi các em viết đúng, viết đẹp ngay là một điều 
không thực tế, khó có thể thực hiện được. Do vậy đối với từng lớp, giáo viên cần lựa chọn 
mục tiêu trọng tâm của môn học phù hợp với lứa tuổi để học sinh tiếp thu bài một cách 
vững chắc nên tôi đã xác định muốn viết chữ đẹp thì việc đầu tiên cần làm ở lớp 1 là rèn 
cho trẻ có nề nếp và kĩ thuật viết chữ đúng thì mới có cơ sở để viết chữ đẹp. Đây chính là 
yêu cầu có tính quyết định trong việc rèn kĩ năng viết chữ đúng mẫu cho suốt quá trình 
học tập của học sinh
 Trường Tiểu học Vạn Khánh 2 là đơn vị nằm trên địa bàn xã Vạn Khánh phần lớn 
các em là con, em gia đình làm nông, trình độ chưa cao, phụ huynh ít quan tâm đến việc 
học của con em mình, nên ảnh hưởng rất lớn đến việc viết chữ của các em. Chính vì vậy 
mà tôi đã quyết định đi sâu vào việc nghiên cứu theo đề tài và tìm ra một số biện pháp 
rèn kĩ năng viết chữ đúng mẫu, để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1A 
trường Tiểu học Vạn Khánh 2.
 2. Lịch sử của đề tài:
 Qua đề tài rèn chữ viết cho học sinh lớp 1, cũng đã được nhiều anh chị em khác 
tìm hiểu, nghiên cứu, tuy nhiên đối với bản thân tôi dạy lớp 1 trong nhiều năm, nên từ đó 
cũng đúc kết một số kinh nghiệm, một số bài học về việc rèn chữ viết cho học sinh lớp 1, 
để năng cao chất lượng chữ viết, khơi dậy ở các em sự yêu thích rèn chữ viết, yêu thích 
giờ học Tập viết.
 3. Mục đích nghiên cứu đề tài:
 Đối với học sinh Tiểu học thì việc rèn chữ viết là điều rất quan trọng. Bởi ở bậc 
Tiểu học chữ viết là nền tảng, là sự hình thành nét chữ sau này của các em. Có được chữ 
viết đẹp ở một học sinh là cả một quá trình rèn luyện lâu dài và không ngừng. Tuy nhiên 
trong thực tế hiện nay tôi thấy chữ viết của học sinh Tiểu học có nhiều em chưa đạt yêu 
cầu. Chữ viết của các em không đều, thiếu nét và một số em chữ viết nghuệch ngoạc. 
Nguyên nhân chủ yếu là việc rèn chữ viết chưa thực sự được chú trọng. Vì vậy tôi nghĩ 
rằng để các em có kĩ năng viết chữ đẹp chúng ta cần phải rèn cho các em ngay từ bước 
khởi đầu đó là khi các em vừa bước chân vào lớp 1. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các sai lầm trên và đây là một số nguyên nhân chủ 
yếu: Nguyên nhân từ phía giáo viên; Nguyên nhân từ phía học sinh; Nguyên nhân từ phía 
phụ huynh.
 4.1.3. Các biện pháp đã tiến hành giải quyết vấn đề:
 Muốn khắc phục các nguyên nhân trên tôi đề ra một só biện pháp sau:
 + Giáo viên nắm chắc kiến thức, viết tốt mẫu chữ quy định để dạy học sinh.
 + Dạy học sinh có cách cầm bút và tư thế ngồi viết đúng
 + Dạy cho học sinh có kỹ thuật viết đúng, viết đẹp
 + Khắc sâu những chi tiết học sinh thường gặp khó khăn.
 + Xây dựng chương trình và phương pháp dạy học cụ thể cho mỗi phần học, mỗi tiết 
học tập viết cũng như mỗi phần luyện tập.
 + Chuẩn bị cơ sở vật chất đầy đủ phục vụ cho dạy – học Tập viết.
 + Tổ chức các trò chơi và phong trào thi đua “ Giữ vở sạch, viết chữ đẹp”
 + Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh.
 4.2. Phương pháp nghiên cứu :
 Để việc nghiên cứu đạt kết quả tốt, tôi sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu, 
trong đó chủ yếu là các phương pháp sau:
 4.2.1. Phương pháp điều tra.
 Đó là việc theo dõi, kiểm tra chất lượng chữ viết của học sinh trong lớp.
 Phương pháp điều tra là tổ chức và hướng dẫn học sinh tìm hiểu vấn đề, sau đó dựa 
trên những thông tin thu thập tiến hành phân tích so sánh, khái quát hóa để rút ra kết luận.
 4.2.2. Phương pháp đàm thoại, trao đổi.
 Cùng với giáo viên trong tổ chuyên môn, tôi bàn bạc và trao đổi về phương pháp, 
cách học đối với học sinh.
 Phương pháp đàm thoại, trao đổi giúp các giáo viên trong nhóm chia sẻ các băn 
khoăn, kinh nghiệm của bản thân, cùng nhau xây dựng nhận thức mới. Bằng cách nói ra 
những điều đang nghĩ, mỗi người có thể nhận rõ trình độ hiểu biết của mình về chủ đề nêu 
ra, thấy mình cần học hỏi thêm những gì. Các giáo viên tự học hỏi lẫn nhau chứ không 
phải là sự tiếp nhận thụ động.
 Các giáo viên trong khối cùng nhau nêu ý kiến, rồi trao đổi thảo luận trong nhóm từ 
đó đưa ra kết luận chung.
 4.2.3. Phương pháp thực hiện.
 Phương pháp thực hiện là tổ chức cho học sinh thực hành luyện tập để cũng cố lại 
những kiến thức mà bài dạy hoặc vấn đề đã đặt ra.
 Tôi đã tổ chức nhiều hình thức như: cho các em làm phiếu bài tập, triễn lãm một số 
bài viết đẹp, đúng mẫu, cho học sinh tham quan, .... tuần 25, học sinh được học Tiếng Việt với nội dung tổng hợp và bắt đầu viết chữ cỡ nhỏ. 
Ở đây, yêu cầu từ sự hiểu biết, từ thói quen có được trong phần học vần, trong các môn 
học khác, học sinh phải vận dụng, phải chuyển từ viết chữ cỡ vừa sang cỡ chữ nhỏ. Đó là 
một sự khó khăn đối với học sinh lớp 1. Các em còn lúng túng trong khi viết, khi trình 
bày bài, chữ viết không đều, không đúng cỡ và mắc nhiều lỗi chính tả, chất lượng chữ viết 
chưa thực sự cao, đây là một vấn đề thật khó.
 Vậy, làm như thế nào để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1? Đó cũng 
chính là lí do khiến tôi chọn đề tài này: “Rèn kĩ năng viết chữ đúng mẫu, để nâng cao 
chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1A trường Tiểu học Vạn Khánh 2.”
 Vì vậy tôi đã tiến hành điều tra khảo sát trình độ tập viết của học sinh lớp 1A, 
Trường Tiểu học Vạn Khánh 2. Tôi đã theo dõi và kiểm tra chất lượng Tập viết đầu năm 
của lớp qua 2 bài tập sau:
 Bài 1: Viết vở ô li.
 Lễ, cọ, bờ, hổ (mỗi chữ một dòng)
 Bài 2: Viết vở ô li.
 Ve ve ve, hè về
 Bò bê có bó cỏ
 Sau khi chấm bài tôi thu được kết quả sau:
 Kết quả bài 1: Loại A: 12 em/28 em = 42,9 %
 Loại B 11em/28 em = 39,3 %
 Loại C 5 em/28 em = 17,8 %
 Kết quả bài 2: Loại A: 10 em/28 em = 35,7 %
 Loại B 12 em/28 em = 42,9 %
 Loại C 6 em/28 em = 21,4 %
 2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu:
 Thực trạng chữ viết của học sinh lớp 1 trong những năm qua.
 2.1. Các dạng sai lầm của học sinh.
 - Chữ viết chưa đúng cỡ độ cao, độ rộng (nhất là bài tập 2), điểm đặt bút, dùng bút 
chưa đúng.
 - Chữ viết chưa liền mạch.
 - Dấu thanh, dấu phụ ghi chưa đúng vị trí đa số viết dấu quá to, dấu đặt xa chữ, có 
em dấu chạm vào chữ, dấu không đúng chữ ghi âm chính.
 - Chữ viết xấu, các nét nghiêng ngả, méo, khoảng cách các chữ không đều.
 - Tư thế ngồi, cách cầm bút sai, đa số các em ngồi cúi mặt với vở, người cong vẹo, 
vai thấp vai cao, rất nhiều em cầm bút bằng 4 ngón tay, có em cầm cả 5 ngón tay, thậm - Mẫu chữ cái viết hoa: Các chữ cái được viết với độ cao 5 đơn vị, riêng hai chữ 
cái được viết với độ cao 8 đơn vị là: Y, G.
 - Mẫu chữ số được viết với độ cao 2 đơn vị.
 Về mẫu chữ - mẫu chữ cái viết thường cỡ nhỏ.
 - 1 đơn vị : a, ă, â, c, e, ê, m, o, ơ, u, ư, v, x.
 - 1,25 đơn vị : r, s.
 - 1,5 đơn vị : t.
 (các chữ 1 đơn vị, 1,25 đơn vị và 1,5 đơn vị trên đều viết trên dòng chuẩn )
 - 2 đơn vị: d, đ (với 2 đơn vị trên dòng chuẩn)
 - p, q (với 1 đơn vị trên và 1 đơn vị dưới dòng chuẩn)
 - 2,5 đơn vị : b, h, k, l ( với 2,5 đơn vị trên dòng chuẩn)
 - g, y (với 1 đơn vị trên và 1,5 đơn vị dưới dòng chuẩn)
 + Các chữ hoa đều có độ cao 2,5 đơn vị trên dòng chuẩn trừ g và y có độ cao 4 đơn 
vị, với 2,5 đơn vị ở trên và 1,5 đơn vị ở dưới dòng chuẩn.
 Ngoài nắm vững mẫu chữ giáo viên còn phải viết đúng, viết đẹp. Bởi học sinh Tiểu 
học, nhất là lớp 1 thường hay bắt chước giáo viên. Vì thế, tôi phải thường xuyên tự luyện 
chữ của mình sao cho đúng, đẹp. Mỗi năm học tôi đều có vở tập viết của mình viết sẵn, 
vừa để luyện chữ vừa thuận tiện cho việc hướng dẫn, làm mẫu cho học sinh tập viết. Tôi 
còn sưu tầm những bài viết, vở viết sạch đẹp của những năm trước của chính học sinh 
trong lớp để giới thiệu cho học sinh học tập.
 Lưu ý : Giáo viên cần lưu ý giúp học sinh phân biệt rõ chữ thường cỡ vừa với chữ 
thường cỡ nhỏ để tránh nhầm lẫn khi viết bài.
 3.2. Dạy học sinh có cách cầm bút và tư thế ngồi viết đúng.
 Hiện nay, trong các trường học vẫn còn tồn tại không ít học sinh ngồi viết không 
đúng tư thế và cách cầm bút. Có trách nhiệm đầu tiên và lớn nhất trong hiện trạng nói trên 
là những người dạy các em cầm bút tập viết lần đầu tiên. Các em ngồi không ngay ngắn 
và cầm bút không đúng kiểu mà không được uốn nắn ngay cho đến khi có cách ngồi và 
cách cầm bút đúng thì sau này rất khó sửa.
 Luyện cho học sinh tư thế ngồi và cách cầm bút viết cho đúng không phải chỉ là 
việc làm ở đầu học kì I của lớp 1 mà là việc làm thường xuyên của giáo viên. Tay các em 
còn non, cầm bút không nhẹ nhàng như người lớn. Nhưng nếu cầm sai mà được uốn nắn 
ngay thì cũng dễ sửa hơn người lớn. Lưng các em còn rất mềm ngồi viết không đúng tư 
thế sẽ dẫn đến bệnh cong vẹo cột sống và cận thị.
 Chính vì vậy, ngay từ các buổi học đầu tiên của lớp 1, tôi hướng dẫn học sinh tỉ 
mỉ, cẩn thận về cách cầm phấn, cầm chì cũng như tư thế ngồi, cách để vở,
 Cách cầm bút bằng 3 ngón tay. Ngón tay giữa ở phía dưới, ngón trỏ ở phía trên, và 
ngón cái giữ bút ở phía ngoài cho ngón tay cái thẳng với cánh tay. Bàn tay để lên trang 
vở, cổ tay thẳng thoải mái. Bút nghiêng về phía cánh tay khoảng 45 độ so với mặt giấy và 3.5. Xây dựng chương trình và phương pháp dạy học cụ thể cho mỗi phần 
học, mỗi tiết học Tập viết cũng như mỗi phần luyện tập.
 Với mỗi giờ Tập viết, tôi đều thực hiện đầy đủ các bước hướng dẫn học sinh quan 
sát, nhận xét; giáo viên viết mẫu; học sinh tập viết bảng con, bảng lớp; hướng dẫn học 
sinh viết vào vở đến bước chấm bài và chữa bài.
 Khi hướng dẫn học sinh thực hành luyện viết tôi luôn quan tâm theo dõi hoạt động 
viết chữ của học sinh để kịp thời nhắc nhở và uốn nắn, giúp đỡ để học sinh viết đúng hoặc 
biểu dương những học sinh viết đẹp; giúp học sinh thấy rõ thành công hay hạn chế trong 
bài tập viết của các em. Trong quá trình dạy viết, tôi còn để học sinh tự nhận xét chữ viết, 
tự sửa chữa cho nhau khi cần thiết. Những em viết yếu, ngoài sự kèm cặp của cô giáo còn 
được sự giúp đỡ của các bạn trong nhóm, trong lớp.
 Tốc độ viết cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng chữ viết. Thời gian đầu tôi cho 
các em viết chậm. Khi viết đẹp tôi mới cho tăng dẫn tốc độ viết, tạo cho các em thói quen 
khi viết xong mỗi chữ, mỗi từ, phải nhẩm lại kiểm tra độ chính xác.
 Một phương pháp không thể thiếu khi rèn chữ viết là phương pháp luyện tập, mỗi 
học sinh ngoài vở tập viết bắt buộc ra tôi còn cho các em chuẩn bị 2 loại vở nữa là vở ô li 
(loại giấy đẹp) và vở thực hành luyện viết để hướng dẫn tập viết ở nhà và luyện tập vào 
giờ học tăng (buổi chiều). Mỗi loại vở tôi đều thường xuyên chấm điểm, nêu ưu khuyết 
điểm cho từng em. Việc luyện viết theo nhóm nét tôi thấy rất hiệu quả để các em viết đẹp, 
nắm chắc mẫu chữ. Tôi chia chữ viết thành các nhóm để rèn luyện như sau:
 - Nhóm nét cong gồm các chữ: o, ô, ơ, c, x.
 - Nhóm nét móc gồm: m, n, u, ư, i, t, v.
 - Nhóm nét khuyết gồm: b, l, h, k, g, y.
 - Nhóm nét thắt gồm: r, s, e, ê.
 - Nhóm nét cong và nét móc gồm: a, ă, â, d, đ.
 - Nhóm nét cong và nét sổ gồm: p, q.
 3.6. Chuẩn bị cơ sở vật chất đầy đủ phục vụ cho dạy – học Tập viết.
 Ở lớp ngoài sự trang bị sẵn có như bàn, ghế đúng quy cách, các bóng điện phục vụ 
ánh sáng đầy đủ, tủ đựng đồ dạy – học; tôi còn treo thêm mẫu chữ viết và sổ quy định 
trong trường Tiểu học, kẻ bảng lớp để thuận tiện cho việc dạy Tập viết như: có bảng kẻ 
các dòng li phóng to như vở Tập viết để viết mẫu và hướng dẫn viết vở.
 Tôi thương xuyên phối hợp với phụ huynh học sinh của lớp để giúp đỡ các em. 
Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm tôi đã bàn bạc, thống nhất về sự chuẩn bị và cách 
dạy kèm cặp các cháu ở nhà. Tôi đề nghị cha mẹ học sinh chuẩn bị cho các em bàn học, 
góc học tập đủ ánh sáng, vở 100 trang có bìa bọc, bảng kẻ ô vuông 1 mặt, ô li 1 mặt, phấn 
không bụi, hộp đựng giẻ lau, bút chì mềm, bút máy mực đen, thước kẻ, giấy thấm mực. 
Sau 11 tuần viết bút chì, học sinh bắt đầu viết bút mực. Để tránh bẩn tôi phải hướng dẫn tỉ 
mỉ cách lấy mực, cầm bút , viết xong lắp bút, thấm mực, mỗi cuốn vở viết cho các em 
kèm một miếng giấy hoặc khăn để thấm mực.